Van Boeken Bezeten 49

Literatuur en muziek: hoofd, hart, Mozart

Hoeveel Mozart kan een mens in een jaar verdragen? Deze vraag kunnen we pas beantwoorden aan het einde van het Mozartjaar 2006 als we op 31 december de laatste Mozartkugel hebben weggeslikt. In het verlengde van het boekenweekthema over literatuur en muziek nemen we een kijkje in de Mozartbibliotheek. Wat levert het 250^e geboortejaar jaar ons op aan verrassende, goedbedoelde, altijd marktgedreven drukwerk over het muzikale wonderkind?

Mijn nieuwste gids is het dit jaar verschenen Mozart en de anderen van Maarten ’t Hart (boek met CD, uitg. De Arbeiderspers, € 17,95) . Op dit boek viel mijn aandacht omdat volgens de popmusicus Gijsbert Kamer (zanger/gitarist van Solo) het ‘waanzinnig is dat Maarten ’t Hart zo’n aversie tegen popmuziek heeft’. En dat heeft ie. In hoofdstuk 44 De daverdreun veegt hij zes bladzijden lang beargumenteerd de vloer aan met pop. Dan ben je bijna aan het einde van zijn boek helemaal gewijd aan die, volgens ’t Hart de enige, muzieksoort: klassiek. Merkwaardig genoeg weet Maarten ‘t Hart eigenlijk niet te kiezen welke componist in zijn ogen de grootste of welk muziekstuk in zijn oren het mooiste is. Zijn boek Mozart en de anderen is eigenlijk een wedstrijd in superlatieven. ‘KV 464 is eigenlijk het subliemste strijkkwartet ooit gecomponeerd’, is een Mozartvoorbeeld, maar ook Bach (J.S.) heeft niet te klagen: ‘Bach die ik liefheb boven alles, met heel mijn hart en heel mijn ziel en al mijn kracht en al mijn verstand.’
Maarten ’t Hart schrijft onbevangen en aanstekelijk over zijn favorieten. Telkens krijg je behoefte om zijn uitverkoren muziek te beluisteren en zijn oordeel te controleren, vooropgesteld je hebt die stukken binnen je bereik. In zijn boek 17 hoofdstukken over Mozart en 32 hoofdstukjes over de andere componisten, waaronder totaal onbekende toondichters als Goetz en Finzi en Shapero. De relatie met de literatuur is flinterdun, maar die vinden we wel volop in de volgende serie van drie:
-Eduard Mörike: Mozart op reis naar Praag  (uitg. Bijleveld, 2006 € 17,50)
De novelle beschrijft een dag uit het leven van Mozart, met zijn vrouw Constanze op weg van Wenen naar Praag voor de première van zijn opera Don Giovanni. Logerend bij graaf Von Schindberg componeert hij de nog ontbrekende ouverture en het bruiloftslied.
-Louis Fürnberg: Mozart-novelle (Dietz Verlag Berlin, 1961 antiquariaat)
Nog dichter bij de première van zijn opera Don Giovanni, namelijk op de dag en avond ervoor, beschrijft Fürnberg in de (nog) niet vertaalde Mozart-novelle over de ontmoeting van Mozart met de oude Casanova die de inspiratie levert voor, jawel, de nog niet geschreven ouverture Don Giovanni die de volgende dag voor het eerst in Praag gespeeld moet worden. 
-Willem G. van Maanen: Het nichtje van Mozart (uitg. Querido, 1983 antiquariaat)
Anna Maria Thekla Mozart, bijgenaamd das Bäsle (het nichtje) was een twee jaar jonger nichtje, dochter van oom Franz Alois. Zij schreven elkaar brieven vol onzin, platte humor en woordspelingen die onder de musicologen tot wanhopige speculaties leidden. In deze korte roman onderzoekt de beheerder van de Mozartbibliotheek tegen zijn zin Mozarts liefdesleven. 

Voor de andere elf, nu leverbare boeken over Mozart, variërend van Mozart in zijn brieven tot Mijn leven met Mozart verwijs ik naar de titelopgave in het boekenweekmagazine 2006, ter inzage of te verkrijgen bij Boekhandel Polman. Luister tijdens het lezen van elk boek naar de muziek van het 250 jaar oude wonderkind, want een mooier tijdsbesteding dan lezen en luisteren is er niet.

Noud Bles