Van Boeken Bezeten 55

Dubbelspelen in de Antilliaanse literatuur

Wanneer in het op de Antillen veelgespeelde dominospel de winnaar zijn winnende steen op beide zijden van het spel kan aansluiten, dan wint hij (domino wordt alleen gespeeld door mannen!) met een dubbelspel. Dubbelspel is de titel van het bekendste boek in de Antilliaanse letteren, Frank Martinus Arion schreef het. Van 20 oktober tot 17 november staat dit boek in het centrum van de belangstelling. Er komen speciale edities uit van de roman, leeskringen lezen het werk en er worden aantrekkelijke thema-avonden gehouden. Dit alles onder het motto: Nederland Leest. In deze Van Boeken Bezeten een kennismaking met het boek, de schrijver en met enkele van zijn collega’s uit het uiterste westen van ons literaire koninkrijk.

De debuutroman Dubbelspel, verscheen in 1973. Frank Martinus Arion (geboren 1936 op Curaçao) woonde toen in Nederland. Het boek beschrijft een mooie zondagmiddag in het dorp Wakota, vier mannen spelen er domino. Voorafgaande aan en tijdens hun spel wordt zichtbaar hoe ze zijn geworden wat ze nu zijn: scharrelaars in de marge van een Caribisch eiland, loerend op de weinige kansen om overwinnaar te zijn. Twee van hen zijn getrouwd, hun vrouwen hebben geheime relaties met de andere twee spelers. Op deze middag winnen die twee tot grote ergernis van hun tegenstanders aan de lopende band. Het nieuws over de ‘historische’ nederlaag verspreidt zich over het eiland en de mensen verdringen zich rond het huis en de spelers. Het laatste beslissende spel eindigt met een bloedige ontknoping. Dubbelspel is spannend, onthullend, tijdloos actueel en in alle opzichten een terechte keuze in de actie Nederland Leest.

Wie zich verdiept in de Antilliaanse literatuur komt telkens dezelfde vier namen tegen: Frank Martinus Arion, Cola Debrot, Tip Marugg en Boelie van Leeuwen. De laatste publicaties van Frank Martinus Arion zijn: De eeuwige hond, een verhalenbundel uit 2001 (waarin twee juweeltjes: Bijverschijnselen en De elegante redders) en de roman De deserteurs (2006). Van de andere drie een kort signalement:  
·Cola Debrot (1902 - 1981) arts, jurist, diplomaat, minister, gouverneur van de Nederlandse Antillen… en schrijver/dichter/balletcriticus. De novelle Mijn zuster, de negerin en de roman Bewolkt bestaan, hoewel alleen tweedehands verkrijgbaar, geven de beste indruk van zijn werk.
·Tip Marugg, geboren in 1923 overleed dit voorjaar. Zijn bekendste titel is de kleine roman De morgen loeit weer aan (uitgeverij De Bezige Bij € 10,-) Deze uitgeverij publiceert ook zijn drie romans  in één band: Weekendpelgrimage, In de straten van Tepalka en De morgen loeit weer aan, prijs € 23,50.
·Boelie van Leeuwen (geboren 1922) is de schrijver van een grote serie romans en verhalen, die bijna allemaal bij uitgeverij In de Knipscheer verkrijgbaar zijn. Onder andere: de  debuutroman De rots der struikeling € 15,- (uit 1959!), de romans Een vreemdeling op aarde € 7,50 (1962), De eerste Adam € 11,50 (1966) en ook zijn laatste boek uit 1997 met ‘spirituele verhalen’ over de Man van Nazareth, Freud, Darwin en Marx: De taal van de aarde € 17,90.

Let op de bijzondere uitgave van Dubbelspel die in oktober uitkomt en de Antilliaanse avond in de Openbare bibliotheek te Bemmel op 15 november.

Noud Bles