Leeskringtekst voor De verborgen hand van Noud Bles

 

Biografie Noud Bles.

1945: geboren op 19 maart in Vinkeveen. Vader gemeenteambtenaar, moeder onderwijzeres. Groeit op in het waterrijke poldergebied tussen Amsterdam en Utrecht. In de naoorlogse jaren gaat wederopbouw boven welvaart, is de godsdienstige zuil (voor hem R.K.) de bepalende factor en er gelden vooroorlogse, haastig gerestaureerde normen en waarden.

1961-1966: Verhuist naar Breda en volgt de HTS, ontmoet daar zijn liefde en muze en begint te schrijven.

1968: Trouwt met Mieke van der Velden, gaat wonen in Nijmegen en vindt werk als technical writer bij een Amerikaans bedrijf. Dochter Merlijn wordt in 1969 geboren.

1970: verhuist naar Gendt in de Betuwe.

1973 – 2004: werkt in verschillende managementfuncties bij de universiteit en Radboud UMC in Nijmegen.

2004: Stopt met part time werkzaamheden bij het UMC St Radboud en is sindsdien voltijds schrijver en organisator van literaire activiteiten (zie ook in de bijlage).

2018: Uitgebreide tournee van het boek- en muziekprogramma De verborgen hand door Nederland met concertpianist Sebastiaan Oosthout.

Noud Bles begon met het schrijven van gedichten, daarna kwamen korte verhalen, romans, columns, feuilletons en vertalingen. Zijn gedichten zijn toegankelijk en altijd verrassend in de combinatie van thema’s en woordgebruik. De korte verhalen van Noud Bles ontspringen vaak in de realiteit, maken uitstapjes naar andere werelden zonder te vervallen in fantasy of science fiction. Zijn romans bevatten gedurfde hypothesen over plausibele afwijkingen van normale situaties, personages en gebeurtenissen. In zijn verhalen en romans botsen faustiaanse ambities op de beperkingen van de mens.

Noud Bles verzorgde cursussen verhalen schrijven, begeleidde leeskringen en maakt literaire programma’s; ook nam hij het initiatief voor het culturele huisprogramma Radboud Reppen en Roeren van de Radboud Universiteit. In Nijmegen is hij medeoprichter en voormalig bestuurslid van de Stichting Literaire Activiteiten Nijmegen, de Nijmeegse Letterentafel en de werkgroep Literaire bakens Nijmegen.

 

Bibliografie:

1963: Eerste publicatie gedicht Noodlot in dagblad De Tijd-Maasbode, 9 maart.

1964: Gedicht Wij leven krijgt de poëzieprijs van de 7e Jong Nederlandse Literaire dagen in St.-Martens-Latem, België.

1978: Gedichtenbundel Gedichten zijn woorden (in eigen beheer uitgegeven)

1983: Debuutroman De barokjager verschijnt bij Uitgeverij De Prom.

1985: Tweede roman De Weelde verschijnt.

1990: Roman De Poolse weg wordt gepubliceerd bij Uitgeverij Manteau. De Ravenberg Pers brengt bibliofiele gedichtenbundel Schijngestalten uit.

1992: Verhalenbundel Het Anatomisch museum en andere verhalen verschijnt

1994: Roman Bevrijdingsvuur.

2009: Roman De gelukkige roofvogel verschijnt bij Uitgeverij Free Musketeers.

2011: Verhalendrieluik Faust aan de Waal verschijnt, fragment hieruit wordt als literair baken op Museum De Stratemakerstoren aangebracht.

2011: Gedichtenbundel Wie ik ben, portret van een mensenleven verschijnt.

2014: Gedicht Waalweemoed wordt gekozen als mooiste gedicht over de rivier De Waal.

2014: The Happy Raptor, Engelse vertaling van De gelukkige roofvogel verschijnt in VS.

2015: Faust an der Waal, Duitse vertaling van verhalendrieluik Faust aan de Waal verschijnt in Berlijn.

2015: Mythen en wondergeboorten, literaire verhalen en gedichten en medisch-historische toelichtingen over aangeboren afwijkingen verschijnt.

2017: Tuin de Villa, een tuin met gedichten in de Ooijpolder, informatief geïllustreerd boekje over een van de mooiste tuinen van Nederland

2017: Ontleed in verwondering, jubileumboek 50 jaar Museum voor Anatomie en Pathologie, waarin hoofdstukken en interviews van Noud Bles.

2017: De verborgen hand, zesde roman verschijnt bij Uitgeverij Aspekt

2018: Uitgeverij Aspekt brengt herdruk van de roman De Poolse weg uit.

2019: Historische dubbelroman Zoons zonder vader verschijnt.

2020: Herziene tweede druk van de roman Bevrijdingsvuur  en de Speciale Editie Noud Bles van tijdschrift Bühne worden uitgebracht door Uitgeverij Aspekt.

2021: Herziene tweede druk van de debuutroman De barokjager verschijnt, een fragment wordt als een van de mooiste wandelfragmenten in de Nederlandse literatuur opgenomen in Hier loop ik dan, samensteller Wim Huijser.

2022: Noud Bles is samensteller van: Oekraine: Hoog op de zuil van vrijheid, achtergronden, geschiedenis en literatuur. Uitgeverij Aspekt publiceert de tweede herziene druk van de klimaatroman De gelukkige roofvogel.

 

Korte samenvatting van de inhoud van De verborgen hand:

Een succesvolle vertaler van toneelliteratuur is de rechterhand van een controversiële, heftig experimenterende regisseur die naam maakt met eigenzinnige, spraakmakende voorstellingen. De regisseur eist het uiterste van zijn spelers en van zijn vertaler, vooral als hij ernstig ziek wordt en zijn laatste opvoering bedenkt. Het vertalen van dit stuk wordt de inzet van de strijd om de hoofdrollen. Bovendien wil de vertaler zijn vriendschap voor de regisseur tot uiting brengen. In zijn laatste weken is de regisseur omringd door actrices die hem verzorgen, zij verhinderen elk contact. Het uiteindelijke toneelproject bestaat uit de dood van de regisseur, diens crematie en de eerste, dramatische opvoering van het stuk, waarin het toneelspel, de werkelijkheid en muziek van vrouwelijke componisten de toeschouwers en de lezers verbazen.

 

Structuur van de roman:

De roman bestaat uit 30, korte, hoofdstukken, met titel. De meeste hoofdstukken spelen zich af in de tegenwoordige tijd, en specifiek op de dag van de crematie van de regisseur. Daarnaast blikt de vertaler, in diverse hoofdstukken terug op de weken/ maanden eraan voorafgaand, waarin hij telkens een van de vriendinnen van de regisseur op bezoek krijgt, maar ook verder terug in de tijd van zijn eigen jeugd. Beelden en gebeurtenissen uit het heden en met name de vriendschap die hij tot uiting wil brengen aan de regisseur brengen de vertaler, Peter, bij gebeurtenissen uit zijn jeugd die een diepe indruk hebben achtergelaten. 

 

Tijd: Het verhaal speelt zich af op de eerste zaterdag in juni, in de huidige tijd, Jurriaan is 45 jaar, Peter waarschijnlijk een jaar of 50. Er wordt daarnaast teruggeblikt op de maanden eraan voorafgaand en wat Peter betreft ook naar zijn jeugd. Uiteindelijk wordt er ook meer bekend over het verleden van Jurriaan.

 

Plaats: Het verhaal speelt zich grotendeels af in het crematorium, en in het nieuwe theater.

 

Motto:

Rien dans la vie n’est réparable,

Rien ne subsiste après la mort.

Lorsque’ il faudra quitter ce monde

Fais que ce soit en ta présence

Fais qu’en mes ultimes secondes

Je te regarde avec confiance.

 

Michel Houellebecq: Configuration du dernier rivage

 

Vertaling  Martin de Haan:

 

Niets in het leven is herstelbaar

Niets blijft er over na de dood.

Als ik de wereld moet verlaten

Zorg dan dat jij aanwezig bent

Zorg dat ik in mijn laatste tellen

In jou mijn toeverlaat kan zien.

 

Personages:

Peter, de vertaler, wil vriend zijn van Jurriaan.

Jurriaan, de regisseur, en degene om wie alles draait.

De 8 vrouwen: Leonoor, Catrien, Isabel, Gerdina, Estefanie, Nina, Teresa, Klaartje.

Louis, de zoon van Jurriaan en Estefanie.

In het verleden: vader van Peter, tante Loes en moeder van Peter.

 

Korte samenvatting in hoofdstukken.

Hoofdstuk 1. De uitgestelde crematie,

Hoofdpersoon Peter, vertaler, gaat met veel twijfel naar de crematie op de eerste zaterdag in juni, half 6 in de avond.

 

Hoofdstuk 2, De kleur van de roos

Peter verdenkt de vriendinnen van Jurriaan van het uitstel van de crematie.

 

Hoofdstuk 3, De wens van Klaartje

Klaartje, de laatste in de rij vriendinnen, die meer dan een week geleden bij Peter langs was gekomen, en 5 dagen later lag de rouwbrief van Jurriaan in de bus.

Jurriaan stuurde al zijn vriendinnen naar Peter om “getroost” te worden en hij moest van ieder een portret maken. “Peter vervult mijn laatste wens”.

Klaartje en Peter bedrijven de liefde op de bloemenzee, als een belofte aan Jurriaan.

Verschil liefde/vriendschap: vrienden delen, liefde verenigt.

De lichtgroene auto komt voorbij.

 

Hoofdstuk 4: Hulstblad in het haar

De plechtigheid is begonnen.

De opening van de nieuwe toneelvoorziening, het Jurriaantheater, in de stad wordt aangekondigd, met een openings-voorstelling. Peter realiseert zich dat hij alle vrouwen/vriendinnen op de eerste rij kent! Zijn naam wordt genoemd in de aula.

Klaartje geeft geen verdere info. Peter verlaat het crematorium.

 

Hoofdstuk 5, De onzichtbare hand

Peter kijkt terug op zijn jeugd, zwemles. En hij vertelt over het moment dat hij van Jurriaan hoorde dat zijn doodvonnis getekend was, eind maart op een terras.

Daarna ook een stukje over zijn eerste kennismaking met Jurriaan.

Terugblik op pijnlijk moment uit zijn jeugd, de gescheurde broek. (40 jaar geleden)

Dan naar de plek van het nieuwe Jurriaantheater, waar hij nog niet eerder was geweest.

Tot slot terugblik op een kort toneelstuk wat hij zelf heeft geschreven, waarna hij zich beperkte tot het schrijven van recensies en maken van interviews, waardoor hij wel alles vanaf de eerste rij kon bekijken.

 

Hoofdstuk 6, De Danteparadox

Peter loopt een kleedkamer in het nieuwe theater binnen, beseft dat hij geen acteur is die in een personage verandert, maar alleen vertaler. Hij ziet de rode mantel en hoed, denkt aan Dante, die zijn eeuwige liefde voor Beatrice krijgt en haar dan nooit meer zal zien. Denkt Jurriaan te zien in de rand van de spiegel.

 

Hoofdstuk 7. Mannen of vrouwen?

In het theater wordt het voller, de lichten, spots gaan aan, er verschijnt op het toneel een Amerikaanse slee, de auto, die Jurriaan wou hebben en die Peter gezocht maar niet gevonden had. (Voor het toneelstuk: The Unseen Hand, van Sam Shepard).

De vrouwen van de eerste rij verschijnen in het zwart. Vertaling titel toneelstuk: de hand van God, heeft Peter nog niet echt willen gebruiken.

De vrouwen willen dat Peter de rollen van het toneelstuk verandert van mannenrollen in vrouwenrollen, (het zijn origineel 4 mannenrollen en een jonge knul), en het door hun laat spelen. Hij herkent met moeite de vrouwen die bij hem langs zijn geweest in de afgelopen 4 weken. Vrouwen die door Jurriaan naar hem gestuurd zijn.

 

Hoofdstuk 8 Portret van Leonoor

Hoofdrolspeelster in laatste stuk van Jurriaan, Peter moet haar portret schrijven, in Jurriaans opdracht. Hij levert het portret in bij Jurriaan, die hem de opdracht geeft een vroeg stuk van Shepard uit te zoeken. En een paar weken later ziet hij hem nog eens en krijgt te horen dat zijn portret van Leonoor slecht is en dat hij haar mag hebben.

 

Hoofdstuk 9, De lange arm

Peter wil graag weten hoe Jurriaan stierf, hij ziet in het theater de 7 vrouwen (nr. 8 Klaartje ontbreekt) rond de Chevrolet dansen, en hoort weer de pianomuziek uit het crematorium, die hij nog niet thuis kan brengen. Een van de vrouwen, Gerdien, spuit Fuck Blue op de Chevrolet, in zwarte letters. 

Hij denkt terug aan zijn jeugd, toen hij bijna 10 jaar was, en zijn “tante” Loes uit zijn leven verdween, een vriendin van vader, die hem o.a. leerde zwemmen. Ook een terugblik op zijn 10de verjaardag, met zijn ouders, naar een techniektentoonstelling in Rotterdam. Het licht van de radioactieve stralen doet hem denken aan de lichte vlekken van tante Loes in het water, zijn plezier in de verjaardag is meteen weg, omdat hij weet dat hij haar niet terug ziet. Terugkijkend op een tekenles op school. Deze gebeurtenissen verbindt Peter met hoe Jurriaan kleur gebruikt in zijn toneelstukken.

Het pianostuk wordt herkend: Luise Adolpha Le Beau, van Clara Schuman; Peter vraagt zich af hoe de muziek hier komt, maar ook wie nu dit stuk regisseert, hoe ver reikt de arm van Jurriaan. Hij ziet zijn gezicht in de vloerplanken van het theater en denkt hem nog steeds de beslissende invloed toe in de regie van dit stuk. Peter voelt dat hij jaloers is.

 

Hoofdstuk 10. Kaatje

Katrien, een nymfomane lijkt het wel, die Peter nu in huis krijgt. Met haar bespreekt hij zijn voorliefde voor vrouwelijke componisten, zoals Le Beau, en Hélène Liebmann.

 

Hoofdstuk 11. Vriendschap (1): de watermoeder

Katrien geeft aan dat Jurriaan op dit moment alleen vrouwen om zich heen wil hebben.

Jurriaan reageert per mail op het tweede geschreven portret en verwijst voor de vraag over vriendschap naar de Ethica van Aristoteles. Een eigenschap van vriendschap is het uitspreken naar elkaar, dat ontbreekt bij Peter en Jurriaan.

 

Hoofdstuk 12. Het geschenk

Er wordt om de tekst gevraagd door Leonoor. Peter fluistert: zijn we al voorbij het Elysium?

Peter kijkt terug naar zijn jeugd, de lege vakanties en vergelijkt dit met de leegte die hij nu voelt na het overlijden van Jurriaan.

 

Hoofdstuk 13. Isabelle, de kleine heks

Die zichzelf wil terugvinden bij Peter, en voor hen kookt, en in bed voor het eerst bij Peter warme gevoelens opwekt. Helaas, opnieuw geen nieuws van Jurriaan, behalve dat hij geen ander bezoek wil, en veel slaapt door de morfine.

 

Hoofdstuk 14. Het geluid en het licht

Peter gaat naar kleedkamer 1, weer ziet hij in een flits de hoed van Jurriaan. Verder veel spullen van de dames.

 

Hoofdstuk 15. Blue

In het theater, backstage en tussen de coulissen, ziet af en toe Jurriaan, in een flits. Is bezig met het scenario, de vrouwen in mannenrollen, wie de hoofdrol.

Peter denkt terug aan zijn eerste kennismaking met Gerdien en de tijd ervoor waarin hij niet tot vertalen komt omdat hem dat ook dichter bij het einde van Jurriaan brengt.

 

Hoofdstuk 16. Vriendschap (2): het zwart van de nacht

Peter heeft contact met een vrouw die lijkt op Gerdina; hij kijkt terug op de regieaanwijzingen van een ander stuk, Wie is er bang voor Virginia Woolf, waarbij Jurriaan rekening hield met zijn bezwaren tegen een wijziging die Jurriaan wilde aanbrengen.

 

Hoofdstuk 17. Gerdina

Speelt diverse rollen voor Peter uit, maar laat zichzelf niet zien.

 

Hoofdstuk 18. Le roi s’amuse

Kijkt terug op hoofdstuk 17. Over een stuk van Victor Hugo

Vooruitblik op de volgende vrouw: Estefanie, in de rij van 8.

 

Hoofdstuk 19. Estefanie, halfwees van 10

Ze praten vooral over het stuk van Victor Hugo.

 

Hoofdstuk 20, De kurk

Nog steeds over Stefanie, en het vertaalproces. Ook de huidskleur van Stefanie wordt regelmatig benoemd met eraan gekoppeld die van een iets lichter getinte jongeman. Peter als alles wetende verteller, benoemt hier ook dat hij dit eerder had moeten bedenken, hem had een licht op moeten gaan.

 

Hoofdstuk 21 Nina

Terugblik op eerder contact met Jurriaan o.a. over het beheren van de erfenis van zijn vader.

Met Nina heeft hij als enige van de vrouwen van Jurriaan geen seksueel contact, Peter maakt meteen de vergelijking met zijn moeder, van wie hij nooit enig intiem lichaamsdeel gezien had, maar heeft ook nooit met haar een vertrouwelijke gedachte gewisseld. Hij vertelt Nina over het proces van overlijden van zijn moeder, die aan kanker overleed, maar zonder dat ze dit zelf wist omdat iedereen deed voorkomen dat ze nog te genezen was. Hij droomt dan over zijn vader en Loes, en over zijn moeder.

 

Hoofdstuk 22. De jonge twijg

Licht en muziek op het podium in het theater. Peter ziet Jurriaan weer tussen de coulissen. Hij verdenkt dat een van de vrouwen de muziek en vertaling ervan van hem heeft meegenomen. De openingsscène op het toneel ontvouwt zich en Estefanie vraagt hem tussen de coulissen hoe ze op moeten komen.

Hij denkt terug aan hoe zijn vader uit zijn leven verdween. Estefanie zegt dat hij het allemaal los moet laten, het komt wel goed, ze zijn professionals. Peter denkt dat alleen Jurriaan weet hoe het moet gaan, en hij weet nergens van, weer ziet hij een schim van Jurriaan.

 

Hoofdstuk 23. De eerste doorloop

Leonoor en Klaartje (binnengekomen door de achteringang) op het toneel. Peter voelt de spanning tussen de eerste en de laatste van de vrouwen die Jurriaan in zijn weken van ziekzijn heeft gehad en aan hem doorgestuurd. Hij vergelijkt de liefde van de vrouwen voor Jurriaan met zijn vriendschap, uit vriendschap heeft hij de vrouwen “overgenomen”.

 

Hoofdstuk 24. Teresa, niet de moeder

Vertelt over hun eerste ontmoeting, nog samen met Jurriaan en de ontmoeting nu.

Hij geeft zijn geschreven portret aan haar mee voor Jurriaan, gewikkeld om een fles dure wijn, en krijgt snel een twitterbericht terug van Jurriaan, hij mag haar houden, niets over de wijn.

 

Hoofdstuk 25. Samenvallen

Peter blijkt terug op de 8 vrouwen, alleen van Klaartje heeft hij nog geen portret geschreven. Ze hebben hem echter niet dichter bij Jurriaan gebracht. 7 vrouwen dansen rond de auto, er worden attributen uit de auto gehaald en doorgegeven. Het stuk speelt zichzelf lijkt het wel en het publiek luistert ademloos. Ook het licht doet mee waardoor er een idee van water ontstaat. Er is geen tekst en die wordt niet gemist. Klaartje verschijnt nu ook opnieuw.

Peter besluit toch haar portret te schrijven, ook al krijgt Jurriaan dat niet meer onder ogen, en hij kan dan besluiten dat Jurriaan haar mag houden.

Er wordt met licht en perspectief gespeeld op het toneel. Klaartje wordt omsloten door de anderen. En als ze weer tevoorschijn komt is ze naakt en onbehaard, en heeft een afdruk van een hand op haar achterhoofd, Peter realiseert zich dat zij dus de rol van Willy de spacefreak speelt uit The Unseen Hand. Klaartje krijgt een zilvergrijze mantel omgehangen door Gerdina. Peter verbaast zich erover dat zijn vertaling dus toch bekend is bij de vrouwen.

 

Hoofdstuk 26 Entr’acte met vertaler en regisseur

Terugblik op onderhoud tussen Jurriaan en Peter na diens eerste chemo, over de inhoud van het stuk, aan welke eisen er allemaal volgens Jurriaan voldaan moet worden. Hij geeft Peter een tablet mee waar alles op staat, behalve de vertaling. Peter kan er weinig mee en zet hem in de kast tot Nina komt. Die bespeelt zowel de iPad als de laptop.

 

Hoofdstuk 27. Een opening in het ijs

Opnieuw een ontmoeting tussen Peter en Jurriaan, waarbij hij de iPad weer teruggeeft. Weer lukt het Peter niet om Jurriaan zijn vriendschap te tonen, wel denkt hij terug aan zwemmen onder water, aan tante Loes en zijn vader.

 

Hoofdstuk 28 De waarheid van Klaartje

Op het toneel gaat het stuk verder van het ballet van de vrouwen en de muziek, Klaartje staat in de auto, ontdoet zich van haar mantel en begint aan haar tekst, ze is ‘genuld’, door de onzichtbare hand. Peter is verbijsterd. De andere vrouwen rukken zich stuk voor stuk de kleren van het lijf en schelden elkaar verrot. Begeleid door de muziek van de Kroatische componiste. Dan wordt het stil en donker. Peter denkt Jurriaan te zien die zijn keel schraapt maar er gebeurt niets.

 

Hoofdstuk 29. De adem in

Lichtstraaltje op de auto houdt iedereen in zijn ban.

Peter denkt door de lichtval terug aan een moment uit zijn jeugd met tante Loes en zijn vader, als hij leert zwemmen. In het nu zoekt hij wanhopig naar de aard van de vriendschap met Jurriaan.

 

Hoofdstuk 30. Over de vriendschap en de liefde

In dit hoofdstuk valt alles op zijn plek. Peter beseft dat de beelden uit het stuk hem ook meer begrip hebben geven over het raadsel uit zijn jeugd, het vertrek van zijn vader.

Vanuit het licht komt een jongeman naar voren, die zijn levensverhaal in het kort vertelt: Louis, zoon van Jurriaan en Estefanie, ooit voor het eerst zijn vader gezien bij het stuk Wie is er bang voor Virginia Woolf, en daarna toen hij lichtontwerper wilde worden net zolang bij zijn vader gestalkt totdat hij daar stage mocht lopen. Hij heeft dit stuk van licht en geluid voorzien. Hij zegt ook: wie geen vader heeft blijft zijn hele leven zoeken naar een vervanger voor hem, naar de echte vriend. Louis vertelt ook dat zijn vader een vriend had aan wie hij alles toevertrouwde, en die hem de fles wijn bezorgde waarmee hij van het keven afscheid nam. Peter dus.

Als slotstuk muziek van Teresa Carreño, Teresita, petite valse.

Muziek:

01 Alice Mary Smith: Sinfonie c (dl 1 Allegretto amorevole) (H 1)

02 Cécile Chaminade: Au pays dévasté Op 155 voor piano solo (H 4)

03 Clara Schumann-Wieck: Trio voor viool, cello en pianoforte g (dl 1 Allegro moderato) H 8)

04 Louise Adolphe Le Beau: Oorspronkelijk thema met variaties Opus 3 voor piano solo (H 9)

05 Helene Liebmann: Variaties op een thema uit Don Giovanni  Op 11 voor piano en cello (H 10)

06 Wolfgang Amadeus Mozart: Hélas, j'ai perdu mon amant. 6 variaties voor viool en piano (H 10)

07 Luise Adolphe Le Beau: Fantasie Opus 1 Nummer 1 voor piano solo (H 10)

08 Cécile Chaminade: Fluitconcertino Op 107 (H 13 en 24)

09 Hildegard von Bingen: O frodens virgina voor piano solo (H 22 en 25)

10 Wolfgang Amadeus Mozart: pianoconcert No 18 KV 456 (opgedragen aan Maria Theresia von Paradis (H 24)

11 Dora Pejacevic, Dora: Fantasie concertante voor piano en orkest Op 48 (H 25 en 28)

12 Fanny Hensel-Mendelssohn-Bartoldy: Lied ohne Worte Op 8 No 1 voor piano solo (H 25)

13 Cécile Chaminade: Caprice espagnol, bijgenaamd Lolita Op 54 voor piano solo (H 26)

14 Teresa Carreno: Teresita petite valse voor piano solo (H 30)

 

Thema’s

Waar gaat het boek over? Thema’s volgens de eerste lezers:

• Over vriendschap en liefde. Over leven en dood. (Evelien Walravens https://www.hebban.nl/recensies/evelien-walravens-over-de-verborgen-hand)

• Over het omgaan met het verlies van een dierbare, omgaan met de ziekte van je beste vriend, hoe ga je om met je vriend, hoe laat je hem blijken wat je voor hem voelt, hoe je over hem denkt. (Anneke van Dijken https://www.goodreads.com/review/show/2157077950)
• Over steeds explicieter en meer verklaard verlangen naar vriendschap en een tweede kunstproduct, de theatervoorstelling, erin. Het gaat ook nog eens over gepassioneerd vertalen, al dan niet bewerken, regisseren. (Liesbeth Ulijn)

 

Discussie mogelijkheden:

1. Vriendschap wordt als hoofdthema genoemd. Welke andere thema’s kwam je nog meer tegen in dit boek? Hebben ze iets met elkaar te maken? Heb je een plot of intrige kunnen ontdekken. Hoe zou je die willen omschrijven?
2. Wie zijn de hoofdpersonen in de roman? Omschrijf hen. Kon je je met deze hoofdpersonen identificeren? Welke andere hoofdpersonages kwam je tegen? Wat is hun rol? Welke ontwikkelingen maken de personages door?
3. Welke betekenis heeft het toneel en de toneelwereld in de roman. Hoe zijn de verschillende rollen van vertaler, regisseur, actrices en toneeltechnicus (licht en geluid) uitgewerkt? Wat vind je van de toneelstukken die worden beschreven? Ben je nieuwsgierig geworden naar het toneelstuk waarvan niet meer dan kleine fragmenten zijn gegeven? Is het riskant om in een toneelstuk de hoofdrol te willen spelen?
4. Wie vertelt het verhaal in de roman? Hoe is het tijdsverloop? Heb je voldoende houvast? Waarom zou er voor deze opzet zijn gekozen? Waarom worden er van de actrices portretten geschreven? Hoe verklaar je de titel van het boek? Kun je – na lezing - de afbeeldingen op de omslag verklaren?
5. Wat vind je van de verwijzingen naar de muziek? Welke relaties kun je leggen tussen de muziek, de componistes en de thema’s in het boek? Is het wenselijk om de muziek ook te kunnen horen? Op welke manier zou je dat willen?
6. Wat vind je van de stijl in het boek? Wat beviel je goed? Wat vond je minder?
7. Wat vind je van het motto voorin het boek, waar vind je dat het op slaat?
8. Hoe eindigt het boek? Wat vind je van dit slot?

 

 

Hoe oordelen anderen (de eerste lezers):

• Noud Bles is erin geslaagd een prachtig verhaal over vriendschap neer te zetten in De Verborgen Hand. Wat betekent een vriendschap? En wat is iemands rol in een vriendschap. In soms bijna poëtische zinnen weeft Bles toneel, de spelers en muziek tot een bijzonder geheel. Het is bijna een spannend verhaal, ook de cover lijkt bijna op dat van een detective. Als lezer heb je eigenlijk de rol van toeschouwer en dat maakt dat je dit verhaal ademloos uitleest. (Evelien Walravens)
• …kortom, als je van romans houdt die je van het begin tot eind in spanning houdt van wat het plot is, dan is dit boek een echte aanrader. (Anneke van Dijken)
• Ondanks de zeer doordachte constructie boeiend gebleven. Knap. Ik hoop dat je roman positief wordt opgemerkt. Hij verdient het. (Liesbeth Ulijn)
• Alle personages hebben iets dat hen meteen onvergetelijk maakt en iedereen komt uit een geheel eigen wereld. Ook dat maakt dit tot een buitengewone roman. (Thomas Verbogt)

 

Wat kun je nog meer…

• lezen van Noud Bles: eerdere romans De barokjager, De Weelde, De Poolse weg, Bevrijdingsvuur, Zoons zonder vader en De gelukkige roofvogel. Korte verhalen, novellen, gedichten en columns: zie de website.
• Luisteren naar de muziek die in De verborgen hand wordt genoemd. Het boek- en muziekprogramma De verborgen hand van Noud Bles en concertpianist Sebastiaan Oosthout bezoeken, zie de bijlage.
• Voor de liefhebbers extra informatie over en rond het boek en de auteur, zie Facebook Noud Bles en noudbles.nl.